Van de redactie … – Toch weer Archetypen: Reflecties op het Wederzijds Vertrouwen (“De Buigbare Perceptie I”)

De ‘founding fathers’ van deze school schonken, op basis van wederkerigheid, aan pubers hun vertrouwen. Da’s toch een lastige doelgroep voor zo’n visie, realiseer ik me nu, jaren later, eigenlijk pas ten volle. Dat vereist lef en werkelijk vertrouwen. Een scholier beschouwt dat als normaal, maar zodra de toenmalige toekomst over een looptijd van meerdere jaren is ingevuld en de gedachten en ervaringen van louter groen, naar een meer volledig palet zijn ingekleurd, buigt de perceptie naar: “hé da’s toch wel bijzonder”.
“Reflections of my life, oh, how they fill my eyes (..) I’m changing everything, ah, everything around me
(The Marmelade)
Na zo’n reflectietechnisch gesproken interessante wandeling over het voormalige schoolterrein, thuis de AM Plus van 27 september 2013 maar eens opengeslagen. Prof. mr. M. van Tiggele-van der Velde houdt in een interview over fraudebestrijding, aan verzekeraars en verzekerden een spiegel voor. Maatschappelijk is er wel consensus over, dat fraude asociaal en dus ongewenst gedrag betreft. Met fraudebestrijding zijn hoge kosten gemoeid, de sancties op dit maatschappelijk ongewenste gedrag mogen hoog zijn en ook rechters laten in hun uitspraken zien, gevoelig te zijn voor het niet-sociale element van fraude. Maar moeten we bij verzekeringsfraude niet eens wat meer aanknopen bij de vraag waarom iemand fraudeert? Als we eens uit onze geijkte kaders treden en over de schutting kijken bij wetenschappen als criminologie en psychologie, dan helpen die (gedrag)wetenschappen om bijvoorbeeld een beter inzicht te verkrijgen over iemands perceptie omtrent de pakkans. Hoe meer die perceptie wordt omgebogen naar een grote pakkans, hoe kleiner de kans op fraude. De gelegenheid maakt immers de dief.
“Reflections of the way life used to be, Reflections of the love you took from me
In you I put all my faith and trust, Right before my eyes my world has turned to dust”
(Diana Ross & The Supremes)
Het interview met prof. Van Tiggele handelt over situaties waarin het de rechtstreekse relatie tussen een verzekeraar en haar verzekerde betreft. Bij personenschaderegeling gaat het in de meeste gevallen over verzekeringen die het risico van een aansprakelijke derde afdekken. De afstand tussen verzekeraar en wederpartij is in de perceptie van partijen dan doorgaans wat groter. Een instrument zoals sturing op polisvoorwaarden die de verleiding om te frauderen zou kunnen inperken, ontbreekt. De uitdaging om op basis van wederzijds vertrouwen met elkaar te werken, is daardoor misschien des te groter. Bij letselschaderegeling hebben verzekeraars dankzij de volumes waarmee zij worden geconfronteerd een belangrijke kennisvoorsprong op de andere spelers in de markt. Belangenbehartigers, rechters, hoogleraren, zij allen moeten het doen met de beeldvorming die wordt gevormd door casuïstiek binnen kleinere volumes. Maar fraude kent vele gezichten en kan zich binnen de grote volumes, ook in zich steeds herhalend ongewenst gedrag vertonen. Afdelingen claim handling bij verzekeraars hebben in hun dagelijkse praktijk inzicht in de zich steeds herhalende vormen waarin ongewenst gedrag zich voordoet, of van bepaalde regio’s waar zich ongewenst gedrag opvallend vaak herhaalt. Terwijl niet al die zaken de casuïstiek van de rechtszaal halen. Voor een rechter gelden in ieder individueel geval alleen de feiten en omstandigheden van de casus en de hoogleraren moeten het met de daaruit voortkomende, steeds individueel gewezen uitspraken doen. Voor fraudeaanpak bij personenschaderegeling zou een soort van ‘spiegelreflectiegroep’, waarin verzekeraars hun inkijk in de volumes delen met andere stakeholders zoals de academische wereld en rechters, een instrument kunnen zijn om de context breder te trekken en aan best practices in de markt te werken.’To clean the doors of perception’ als het ware.
“Someone put a lock on this old door; It’s been beaten up and used and more;
It’s been kicked a hundred thousand times; It’s keeping all the memories behind; (…)
A mirror-ball showing me all these faces”
(Ilse de Lange)
Vervolgens lees ik de kopij voor dit PIV Bulletin. Eens temeer valt me op hoe alles wat wij in ons vak behandelen
onderhevig is aan perceptie en hoe we daarmee omgaan:
… een rechtbank en een hof die op grond van hun kijk op de concrete feiten van het geval, een nuancering aanbrengen in een door de Hoge Raad gegeven subjectief beoordelingscriterium;
… de Zwitsers hebben ervoor gekozen om hun visie op schadevergoeding bij niet objectief vast te stellen letsel bij te stellen; de fraudegevoeligheid van de materie speelt daarbij een belangrijke rol;
… zo ook het betaalbaar houden van een fatsoenlijk sociaal vangnet voor wie het echt nodig heeft;
maar er blijkt minder maatschappelijk draagvlak te zijn voor het uit collectieve middelen meebetalen aan een overhead aan transactiekosten, die een onnodig groot gedeelte van de schadelast gaan bepalen;
… de deelgeschillenrechters naderen een mijlpaal van driehonderd zaken aan casuïstiek, maar wat voor relevante kijk levert dit op in de volumes van de letselschadebehandeling; op een RuG-congres geven niet de minste sprekers hun visie op de juridische ontwikkelingen met betrekking tot causaliteit bij letselschade;
… een belangrijk preadvies voor de Vereniging voor Gezondheidsrecht verschaft belangrijk inzicht in de motieven van een patiënt wiens medische behandeling niet oplevert wat hij of zij ervan verwacht had;
… behalve financiële compensatie blijkt er grote behoefte aan aandacht voor meer emotioneel getinte belangen;
waarbij als verbeterpunt onder meer gedacht wordt aan de mogelijkheid van een retrospectieve second opinion;
… een mediation sessie levert de deelnemers meer inzicht in elkaars motieven op; gezien vanuit de perceptie van een wederpartij, die aanvankelijk heel anders tegen hem aankeek, krijgt een verzekeringsman plots ook voor haar een vriendelijk gezicht;
… ach, geldt uiteindelijk niet voor iedereen wat Michael Jackson al jaren geleden uitdroeg?
“I’m starting with the man in the mirror, I’m asking him to change his ways,
And no message could have been any clearer, If you wanna make the world a better place,
Take a look at yourself and then make a change”
(Michael Jackson)
Plots word ik gestoord door het geluid van paardenhoeven op mijn dak. Even later dondert er met wild geraas een roetzwart mannetje door de schoorsteen. “Zeg Makker”, zeg ik, “u bent zojuist keihard op mijn limbi.sche systeem geland en dat is maakt mij nogal boos. Wat moet dat allemaal?” “Sorry meneer, maar u moet vooral niet bang voor me zijn, antwoordt het mannetje. Het was juist mijn bedoeling om op uw cortex te landen, want dan is uw perceptie een stuk rooskleuriger. Maakt u zich geen zorgen, ik ben Piet en niet van het inbrekersgilde, maar van de cadeautjes”. Deze reflectie van Piet doet mijn boosheid snel wegebben. “Dank je wel jongen, eigenlijk is alleen al deze ontmoeting een verrassend kado! Maarre, maak jij je zelf geen zorgen?” “Hoezo?” vraagt Piet. “Nou, als het aan de Verenigde Naties ligt kom jij er niet meer in. De Sint moet straks op pad met een stel witte lakeien”. Nu wordt Piet boos. Of eigenlijk: angstig en bezorgd. “Heb ik me daar nou al die jaren voor uitgesloofd? Ondank is des werelds loon. Ik wil juist zo graag kinderen blij maken en ik wil al helemaal niet weg bij mijn goede vriend Sint Nicolaas!” Duidelijk aangeslagen, neemt Piet met een emotionele groet afscheid. Ik voel met hem mee en laat hem netjes uit door de voordeur. Arme vent, jarenlang leuk seizoenswerk, hij kan en doet alles waar Nederlanders allen maar van kunnen dromen: klimt op daken, duikt door schoorstenen, is atletischer dan wie dan ook. Jaloersmakend zo’n held. Zou dat soms de échte reden zijn dat sommigen hem weg willen werken? Het zou toch jammer zijn, als we afscheid moeten nemen van het Archetype van Wederzijds Vertrouwen binnen een Onverslaanbaar Samenwerkingsverband. Ach ja, het is maar hoe je ertegen wilt kijken.
U allen een zeer Plezierige Decembermaand toegewenst!
Armand Blondeel, voorzitter Redactieraad PIV-Bulletin
“Trust I seek and I find in you
Every day for us something new
Open mind for a different view
And nothing else matters”
(Metallica)