”Reflex en Reflectie”

Zaterdag 9 juni 2012 was de aftrap van wat voor Nederland een heerlijke sportzomer moest gaan worden. In de 24^e minuut van de voetbalwedstrijd Nederland-Denemarken trapte de Deen Michael Krohn-Dehli de bal echter zodanig, dat de reflexen van Oranjedoelman Maarten Stekelenburg tekortschoten om een nederlaag voor Nederland te voorkomen. In een terugblik terug op een voor Oranje mislukt EK zei Maarten: “op het WK twee jaar eerder (waarin – op een magistrale reflex van Iker Casillas na – alles meezat voor Oranje), was die bal tegen mijn scheenbeen aangekomen”. Of je hebt het niet in de hand (of voet), wat een reflex precies doet. Enfin, de conclusie over het EK 2012 kan voor het Nederlands Elftal kort zijn: een team dat Vorm op de bank houdt, wordt geen wereldkampioen.

Gelukkig werd de Oranje sportzomer later nog gered door andere sporthelden zoals Ranomi, Marianne en Epke, die hun reflexen wel op orde hadden. Laatstgenoemde zelfs met drie reflexen op rij. Reflexen met illustere namen als Cassina, Kovacs en Kolman, niemand die zo’n combinatie kan evenaren. Zelfs het hyperenthousiaste verslag van turncommentator Hans van Zetten werd een hit op YouTube.

Zoals Gerard Cox al zong, is voor je ’t weet heel die zomer al weer lang voorbij en ben je de kopij voor het PIV-Bulletin aan het doornemen. Bij het artikel Duel of Duet van mr. B. de Hek gingen mijn gedachten even terug naar zijn voordracht op het PIV Jaarcongres van 30 maart 2012. Mijn reflexmatige gedachte was toen, dat de raadsheer wel heel erg een appel met een peer aan het vergelijken was. Ik vond het nogal duidelijk waarom een persoonlijkheid als beroepspianiste Ana meer bereid is tot walsen als Assepoester op weg naar het bal dan R, die jarenlang met zijn advocaat van tussenvonnis naar tussenarrest hoppend, de weerbarstige Rutger Hauer/Derk de Lintachtige tango uit Soldaat van Oranje, nabootste. It takes two …

Het aardige is, dat na bezinking, bezinning en reflectie, bij mij het inzicht volgde, dat het verhaal van mr. De Hek toch ook juist lijkt te willen benadrukken dat er een constructieve gezamenlijke inspanning van beide partijen verlangd mag worden. Van de verzekeraar mag naar zijn visie na een aansprakelijkheidscheppende gebeurtenis empathie en faciliteren worden verwacht. Van de benadeelde en diens belangenbehartiger aan de andere kant, gedurende het schaderegelingstraject echter ook realiteitszin. Gezamenlijk streven naar werkbare oplossingen dus. Het is niet voor niets dat de appel vaak symbool staat voor gevaarlijk of giftig fruit, dat tot honderd jaar slapen of zelfs een complete zondeval kan leiden. Verzekeraars mogen dan volgens mij op hun beurt van rechters vragen om bij hun oordeel voor de zure appel wat strenger te zijn dan voor de zoete peer. Waarbij ik tot slot ook nog wel aandacht wil vragen voor de historische context van beide zaken. Het ongeval dat aan R overkwam, had aanvang in een totaal ander tijdsbeeld dan de zaak van Ana, die in een veel recenter verleden plaatsvond.

Ook in dit bulletin een reactie van LSA-zijde op mijn eerdere bijdrage GVR. In de eerste plaats vind ik het fijn dat de meesters Pelckmans, Wildeboer en Zwagerman de handschoen ruiterlijk opnemen. Ook het hoofdstuk buitengerechtelijke kosten (BGK) zal immers liefst als een goed sprookje naar een happy end gedragen moeten worden en dat kan alleen als we over en weer van elkaar weten waarom we erover denken zoals we erover denken. Hoewel ik zeker de indruk heb dat de heren na een primaire reflex, het meeste gif uit hun penpunten hebben trachten te zuigen, borrelt bij mij meteen de vraag op, waarom zij zich zo persoonlijk als advocaten aangevallen lijken te voelen. Het geeft zo’n ‘hullie/zullie’ gevoel, dat ik nu juist heb bedoeld te vermijden.

Een belangrijk knelpunt dat in de reactie aan de oppervlakte komt, is wat mij betreft toch de gebondenheid aan advocatenregels, waarmee advocaten zich steeds weer menen te moeten onderscheiden van andere betrokkenen in de letselschaderegeling. Bij het kennisnemen van de uitspraak van de tuchtrechter in de zaak van Bram Moszkowicz, dinsdag 30 oktober 2012, vielen mij wat dat betreft enkele analogieën op. Jort Kelder, de grote antagonist van Moszkowicz in medialand, verweet Moszkowicz een gebrek aan zelfkritiek. “Daar moet hij [Moszkowicz, AB] zich op bezinnen. Niet weer naar anderen wijzen, net zolang tot hij weer bij de Jodenvervolging uitkomt, zoals hij altijd doet”. De analogie waar ik op doel ligt voor de goede orde niet in verondersteld abject gedrag van de advocaat, maar in het niet te counteren slotargument, waarmee alle verdere discussie wordt gesmoord: als de letselschadeadvocaat zich erop blijft beroepen dat zijn visie onherroepelijk is in het belang van ‘het slachtoffer’, blijft het BGK-karretje vastlopen in de modder. Een analogie die in het verlengde hiervan ligt, is het aannemen van grote sommen contant geld, dat Moszkowicz verdedigde met het argument dat hij dat juist in het belang van de privacy van zijn cliënten zou doen. In de eerste plaats is het dan vreemd dat juist meerdere van die cliënten tegen hem in het geweer zijn gekomen. Voorts is het duidelijk, dat de tuchtrechter ook andere motieven voor het aannemen van contant geld niet uitsluit. De aandachtige volgers van deze zaak, hebben waargenomen dat ook een vooraanstaand LSA-lid in de tuchtraad zitting had. Dit geeft hoop, dat partijen in de letselschadebranche uiteindelijk samen tot een aanvaardbare oplossing van de BGK-problematiek zullen komen.

Voor wat betreft mijn referte aan de sociale functie van het verzekeringsrecht herhaal ik dat alle redelijke toerekenbare schade uiteindelijk toch zal moeten worden opgebracht door het collectief van premiebetalers. Een zich werkelijk cynisch opstellende verkeringsbranche zal eenvoudig kunnen stellen dat we de premies maar moeten verhogen. Maar ik denk dat daarvoor in het huidige tijdsgewricht waarin de politiek de assurantiebelasting al verhoogt en de zorgpremies voor maatschappelijke onrust zorgen, niet veel maatschappelijk draagvlak zal zijn. We werken binnen het verzekeringsrecht met volumes en de wet van de grote getallen. De PIV Staffel is ook niet ontstaan als een soort van dictum dat door verzekeraars wordt opgelegd. Het is de resultante van volumeonderzoek, wat de BGK dus meetbaar maakt. Het grote probleem schuilt immers in de open norm waarmee de wetgever ons confronteert. Het spanningsveld blijft dat de belangenbehartiger van mening is dat hij redelijk werkt en zijn nota’s dus niet gekort moeten worden, de verzekeraar kan daar met kritische blik anders naar kijken en niet alles willen betalen.

Andere actuele lezenswaardige stukken buiten dit bulletin op het gebied van BGK zijn te vinden in AMplus nummer 10, 20 oktober 2012, p. 11-13 waarin Yme Drost in een interview oordelen en vooroordelen de revue laat passeren. Nuttig ter verdere reflectie in de branche. Ook AM 3 november 2012, p. 11 bevat een interessant bericht, over de collectieve actie van diverse NLE kantoren tegen NH 1816, wat betreft redelijke vergoeding van BGK. NH directeur Lex Verëll geeft als weerwoord zijn visie over wat er wringt. Interessant om te zien wat straks de uitspraak zal zijn. Temeer ook omdat het hier een actie betreft van belangenbehartigers die de PIV-Overeenkomst buitengerechtelijke kosten wél zien als potentieel instrument om de BGK-discussie te tackelen. Wordt vervolgd

De reflex projecteert het eigen primaire standpunt prima op het eigen netvlies. Een beiderzijdse reflex reflecteert een hinderlijke schittering op het wegdek die tegenliggers verblindt, waardoor zij op ramkoers komen te liggen. Wederzijdse reflectie levert hopelijk het kompas om tijdig bij te kunnen sturen 

“… The reflex is an only child, he’s waiting in the park
The reflex is in charge of finding treasure in the dark
And watching over lucky clover isn’t that bizarre
Every little thing the reflex does
Leaves you answered with a question mark …”

(Duran Duran: “The Reflex”)